مطمئنم هیچ کدام از شماها، دلتان نمی‌خواهد که برای کسب و کارتان زمان زیادی بگذارید و در نهایت، شکست بخورید 🙁
ولی شکست نخوردن هم به این سادگی‌ها نیست!
هر چقدر هم برای کسب و کارتان زحمت کشیده باشید، فقط یک اشتباه کوچک بکنید تا ببینید که چطور این همه زمان و انرژی و پیشرفت، در مدت زمان کوتاهی نابود می‌شود.
اندکی ترس
اگر کسب و کارتان را شروع کرده‌اید، خیلی در خطر ورشکستگی و شکست هستید. وقتی کسی کارش را هنوز شروع نکرده باشد، با خواندن نکاتی که در این مقاله قرار است بگویم، همه چیز را یاد می‌گیرد و از صفر، حواسش را جمع می‌کند.
ولی وقتی کسب و کاری را شروع کرده‌اید، خیلی شانس دارید تا که اینجا رسیدید؛ مگر اینکه همۀ چیزهایی که در این مقاله می‌گویم را بلد باشید.
وقتی این مقاله را بخوانید، چند عامل اساسی که هر کسب و کاری با هر قدرتی را نابود می‌کند، برایتان مشخص می‌شود.
قبل از اصلِ مطلب، بریم سراغِ یکسری آمار و ارقام!
شکست کسب و کارها به زبان ریاضی
برای اینکه این مسئله را خیلی جدی بگیرید، یکسری آمار و ارقام آماده کردم تا متوجه شوید اگر حواستان نباشد، چه اتفاقی برای کسب و کارتان می‌افتد.
من 3 سوال برایتان مشخص کردم تا به آنها پاسخ بدهید و متوجّه شوید چقدر از دنیای واقعیت کسب و کارها خبر دارید. لطفاً دقت کنید و هر چیزی که فکر می‌کنید درست است را انتخاب کنید.
حالا بریم سراغِ پاسخ سوال‌ها . . .
چند تا از سوال‌ها را درست جواب دادید؟
مطمئنم که خیلی‌ها، پاسخ اشتباه دادند؛ ولی این فقط برای تست کردن خودتان بود.
امکان ندارد تمام نکاتی که می‌گویم را در نظر بگیرید و باز هم بروید توِ لیست کسب و کارهای شکست خورده!
چرا کسب و کارها، شکست می‌خورند و ورشکست می‌شوند؟
چند عامل اصلی شکست کسب و کارها که فکر میکنم خیلی‌ها دلیل ورشکستگی و نابود شدن کارشان این‌ها باشد را انتخاب کردم.
بارها و بارها برای خودتان باید این موارد را مرور کنید. فکر نکنید با یکبار خواندن، همه چیز توی ذهن‌تان جا خوش می‌کند! هر مهارتی که گفتم را یاد بگیرید. بهونه هم نیاورید که سخت است و زمان می‌برد.
شما نباید حسرت چنین زمان‌هایی را بخورید؛ وقتی کسب و کارتان از بین برود است که حسابی حسرت می‌خورید.
بریم ببینیم این چند عامل که باید حواستان باشد تا شکست نخورید، چه چیزهایی هستند:
این اشتباهات مالی را جدی بگیرید
بنظرم اصلی‌ترین دلیلی که کسب و کارها، مخصوصاً کسب و کارهای کوچک شکست می‌خورند، اشتباهات مالی است که انجام می‌دهند. اشتباهات مالی منظورم چیزهایی مثل یکسان بودن حساب‌های شخصی و تجاری، بودجه‌بندی نکردن درست و نداشتن یک بیزینس پلن درست و حسابی است.
دربارۀ بودجه‌بندی و بیزینس پلن، صحبت میکنم. ولی مثلاً همین یکسان بودن حساب‌های تجاری و شخصی، برای نابود کردن کسب و کارتان کافی است.
چرا؟
ببینید، وقتی شما از یک حساب یکسان استفاده کنید، سردرگم می‌شوید و علاوه‌بر تاثیر روانی شدیدی که روی مدیریت هزینه‌هایتان می‌گذارد، در حسابداری و ارائه گزارش‌های مالیاتی هم به مشکل می‌خورید.
بنابراین حتماً از یک حساب برای خَرج و مَرج کارتان و از یک حساب دیگر برای امور مالی شخصی‌تان استفاده کنید.
طراحی بیزینس پلن و مدل کسب و کار را فراموش نکنید
یکی از بزرگ‌ترین اشتباهاتی که کارآفرینان می‌کنند، کسب و کار راه اندازی کردن، بدون طراحی مدل کسب و کار و بیزینس پلن است.
مثل این می‌ماند که بخواهید یک ویلا بسازید و شروع به ساختن کنید ولی اصلاً معماری و نقشه کشی‌اش را انجام ندهید! معلوم است که چنین پروژه‌ای، نتیجۀ درست و حسابی نخواهد داشت.
بنابراین، قبل از راه‌اندازی کسب و کار، اول از همه مدل کسب و کارتان را طراحی کنید. بعد از آن، بیزینس پلن جامعی آماده کنید که سیر تا پیاز کسب و کارتان، مشخص باشد.
منابعی که دارید را، اصولی هزینه کنید
اگر مقاله‌ها را دنبال کرده باشید، در مقالۀ “مدیریت کسب و کارهای کوچک” دیدید که گفتم حواستان به بودجه‌بندی باشد و برایش حسابی توضیح دادم.
امّا به نظر شما، منابع یک کسب و کار چیست؟
من فکر میکنم این‌ها، اصلی‌ترین منابع کسب و کارها باشند:
- سرمایه
- زمان
- تجهیزات
- دانش
- نیروی انسانی
باید برای اینکه شکست نخورید، یاد بگیرید پول و بودجه‌ای دارید را، الکی و بدون برنامه خرج نکنید.
بگذارید یک مثل برایتان بزنم . . .
فرض کنید قرار است برای شرکتتان تبلیغات کنید. با تحقیقاتی که کردید، متوجّه شدید باید 50 میلیون تومان هزینه کنید. مطمئنم فروش زیادی بدست نمی‌آورید.
اگر شما کمتر از این پول یا حتّی کاملاً آن را خرج تبلیغات هدفمند کنید، فروش و نتیجۀ بسیار بیشتری خواهید داشت. در صورتی که اگر تبلیغاتتان هدفمند نباشد، ممکن است حتّی بودجه‌ای که خرج کردید هم برنگردد چه برسد به سود!
دقت کنید که پول‌هایتان را کجا خرج می‌کنید، تجهیزات مناسبی در نظر گرفته‌اید و زمان‌تان را برای کارهای درست هزینه می‌کنید.
اگر این موضوع را جدی نگیرید، مطمئن باشید که هر چقدر هم پول، نیروی انسانی، دانش و تجهیزات داشته باشید، در رقابت با یک شرکتی که یک هزارم شما منابع دارد، شکست می‌خورید.
اگر اهلِ تاریخ باشین، احتمالاً می‌دونین که زمان جنگ‌های صلیبی، خیلی سپاه‌ها بودن که با لشکر و امکانات کمتر، یک لشکر بزرگ با کلی امکانات، سلاح و سرباز رو شکست می‌دادن. همه‌اش زیرِ سرِ پادشاه بود که از منابع‌اش اصولی و بهینه شده استفاده نکرده بود.
حتّی یک لحظه بدون مزیت رقابتی نباشید
نداشتن مزیت رقابتی، یکی دیگر از اصلی‌ترین دلایلی است که کسب و کارها، شکست می‌خورند. همیشه از خودتان بپرسید که چرا یک مشتری، باید کسب و کار من را انتخاب کند و سراغِ یک کسب و کار با تجربه و مورد اعتماد نرود؟
می‌دانم که مزیت رقابتی پیدا کردن، کار آسانی نیست، ولی باور کنید اگر بتوانید دائماً مزیتی برای مخاطبان هدف‌تان داشته باشید، نان‌تان توی روغن است!
مثلاً تصوّر کنید بخواهید شرکت مخابرات راه‌اندازی کنید. واقعاً فکر می‌کنید بدون مزیت رقابتی می‌توانید در برابر همراه اول و ایرانسل و . . . به بازار حتّی سلام کنید؟
مدیریت زمان داشته باشید
خیلی از مدیران کسب و کارها و افرادی که تازه شروع به کسب و کار می‌کنند، مشکل مدیریت زمان دارند. یعنی نمی‌توانند خوب زمان‌شان را مدیریت کنند و به همین دلیل، به شب که می‌رسند، می‌بینند قرار بود کلی کار بکنند و نکردند.
البته مدیران با تجربه هم گاهی از این اشتباه‌ها می‌کنند ولی کمتر. به هر حال، سعی کنید زمان‌تان را کنترل کنید و از تکنیک‌های مختلف برای مدیریت وقت، استفاده کنید.
ولی فکر کنم 99 درصد شماها، دقیقاً به دلیلی که در این پست اینستاگرام گفتم، نمی‌توانید زمان‌تان را مدیریت کنید.
هزینه‌هایتان را بهینه کنید
یکی از 5 نکتۀ مهم مدیریتی، بهینه‌سازی است. فکر نکنید باید از خیلی چیزها بزنید. یعنی مثلاً اگر 20 کارمند دارید که تمام وقت مشغول هستند، به کمتر کردنشان نمی‌گویند بهینه کردن!
بهینه‌سازی منابع، یعنی بتوانید با کمترین عناصر، بیشترین بازدهی را بدست بیاورید. اگر فکر می‌کنید در ابتدای کار هزینه‌ها زیاد هستند، چند کار برای بهینه سازی انجام بدهید.
مثلاً اگر نمی‌توانید هزینۀ دفتر کار بدهید و اصلاً کارهایتان به‌صورت دورکاری انجام می‌شود، از هوم آفیس استفاده کنید. اینطوری می‌توانید چندین میلیون از هزینه‌هایتان را کم کنید. یا مثلاً لزوماً نباید خط تلفن مخصوص داشته باشید که برایتان حسابی هزینه‌بر باشد؛ می‌توانید از خط تلفن‌های مجازی استفاده کنید.
نکتۀ مهم: فقط زمانی بهینه سازی درست است که از کیفیت کارتان، کم نشود.
هر روز، برنامه‌ریزی کنید
اگر دلتان می‌خواهد که هر روزتان الکی بگذرد و احساس کنید که کار مفیدی انجام نداده‌اید، برنامه ریزی را کنار بگذارید.
خیلی از کسب و کارهایی که الان دیگر در بازار نیستند، برنامه‌ریزی نداشتند. هر کاری دستشان می‌آمده انجام می‌دادند و نمی‌دانستند هر چیزی را باید در چه زمانی انجام دهند.
برای اینکه نظم داشته باشید، هر روز صبح یا از شب قبل، روی یک کاغذ تمام کارهایی که باید انجام دهید را بنویسید. لطفاً انقدر زیاد و سخت ننویسید که نتوانید انجام‌شان بدهید. وقتی مشخص کنید باید 10 تا کار انجام بدهید امّا در نهایت فقط به 3 یا 4 تا می‌رسید، ناامید می‌شوید.
کارهایتان را اشتباه اولویت بندی نکنید
برای برنامه‌ریزی کردن، علاوه‌بر حرف‌هایی که زدم، باید روی اولویت بندی هم تمرکز کنید. خیلی از شماها، اگر به برنامۀ روزانه‌ای که دارید نگاه کنید، متوجّه می‌شوید کارهای مهم‌تری داشتید و انجام‌شان ندادید یا برای آخر کار گذاشتید ولی یکسری کارهای غیرفوری و ضروری را برای اول کار مشخص کردید.
برای اینکه بتوانید تمام کارهایتان را اصولی اولویت‌بندی کنید، به توضیحاتی که در این پست پیجم دادم توجّه کنید و کارهای ضروری و غیرضروری‌تان را بنویسید.
صبر و حوصله داشته باشید
شما هم احتمالاً مثل خیلی از کارآفرین‌های تازه کار، دلتان می‌خواهد خیلی سریع به اهدافی که دارید برسید. ولی متاسفانه اینطوری نیست که بتوانید بعد از چند ماه، به تمام اهدافی که داشتید برسید.
یک خبر بد دارم . . .
وقتی عجول باشید و دائماً با خودتان کلنجار بروید که “پَس کی میرسم”، ذهن‌تان درست و حسابی کار نمی‌کند و تمرکزتان از بین می‌رود.
تمرکز کردن روی اهداف، منحرف نشدن از مسیری که مشخص کرده‌اید و قبول واقعیت که مسیر گاهی مانع‌های زیادی دارد، همگی به بهتر شدن بیزینس‌تان، کمک می‌کنند.
صبر داشته باشید و فقط روی اهدافی که دارید، تمرکز کنید. استمرار، استمرار و استمرار! اصلاً این را دستِ کم نگیرید.
برای استخدام کارمند وقت بگذارید
و این هم یک دلیل اصلی دیگر که فکر کنم بالای 80 درصد کسب و کارها، بخاطر داشتن کارمندهای بد، کسب و کارشان را جمع کردند. اصلاً هم مهم نیست که چند سال مشغول کار هستید و چند تا کارمند دارید؛ یک کارمند بد برای اینکه کسب و کار چند ساله با 50 نفر کارمندتان را نابود کند، کافی است.
وقت بگذارید و حتماً و حتماً و حتماً (به توانِ هزار) مقالۀ صفر تا صد استخدام نیروی انسانی را بخوانید. نگذارید این همه شوق و ذوق و انگیزه‌ای که دارید، در کنار اهدافتان نابود شوند، آن هم فقط بخاطر یک اشتباه که می‌توانستید مرتکب نشوید!
شریک (هم بنیان گذار) خوبی داشته باشید
یکی دیگر از مهم‌ترین دلایلی که باعث می‌شوند یک کسب و کار شکست بخورد، شریک بد است. خیلی‌ها بعد از مدتی با شریک‌شان به مشکل می‌خورند. حالا این مشکل هر چه هم که باشد، مهم این است که کسب و کار را نابود می‌کند.
اگر قرار است شریکی داشته باشید، مطمئن شوید که عقاید، نظرات و اهداف یکسانی برای کسب و کارتان دارید. به این توجّه نکنید که اوایل کار باهم خوب هستید، وقتی یکم سرتان شلوغ بشود و جلوتر بروید، اگر نظرات و اهدافتان فرق کند، حسابی توی دردسر می‌افتید.
کمی دربارۀ مسائل حقوقی اطلاعات کسب کنید
اگر یادتان باشد، در مقالۀ باید و نبایدهای کسب و کار، یکی از بایدهای مهم، جدی گرفتن مسائل حقوقی بود. متاسفانه خیلی‌ها به این مسئله توجّه نمی‌کنند و وقتی برای اهداف کسب و کارشان تلاش می‌کنند، یک مانع بزرگ برایشان پیش می‌آید.
نه اینکه فکر کنید باید حتماً یا وکیل بگیرید یا چندین کتاب حقوقی خوانده باشید ولی حداقل از موارد ابتدایی حقوقی اطلاعاتی داشته باشید.
مخاطبان هدف کسب و کارتان را بشناسید
شاید تعجب کنید ولی اکثر کسب و کارهای شکست خورده، نمی‌دانستند باید برای چه کسانی تبلیغ کنند، محصول و خدمات کسب و کارشان را برای چه کسانی بهتر کنند و اصلاً با چه افرادی طرف هستند.
هم برای برندتان و هم برای محصولات و خدماتی که دارید، پرسونای مخاطب و مشتری طراحی کنید. با این کار، شناخت بهتری نسبت به مخاطبان کسب و کارتان پیدا می‌کنید و می‌توانید دقیق‌تر، بازاریابی و فروش را انجام بدهید.
سرمایۀ کافی داشته باشید
وقتی بیزینس پلن کسب و کارتان را آماده کنید، متوجّه می‌شوید که به چقدر سرمایۀ برای هر دورۀ مختلف نیاز دارید. به هیچ وجه وارد کسب و کاری نشوید که فکر می‌کنید مثلاً 100 میلیون تومان برای یک دورۀ 3 ماهه نیاز دارد امّا شما 20 میلیون تومان دارید.
حتماً سرمایه مورد نیازتان را باید داشته باشید. اگر خودتان سرمایه‌ای ندارید، می‌توانید از یک سرمایه‌گذار بخواهید تا در کارتان سرمایه‌گذاری کند.
دو انتخاب برایتان دارم:
خلاصه اینکه . . .
برای یک کارآفرین، کسب و کارش مثل فرزندش است. قطعاً وقتی آسیبی به کسب و کارتان برسد، ناراحت می‌شوید و دائماً خودتان را برای خیلی چیزها، سرزنش می‌کنید.
فکر نکنید شکست، فقط برای کسب و کارهای نوپا است؛ حتّی کسب و کارهایی که عمر طولانی دارند، می‌توانند نابود شوند.
امیدوارم از این مقاله هم لذت برده باشید 😉
راستی، قطعاً بجز این مواردی که گفتم، دلایل دیگری هم وجود دارند که یک کسب و کار را ورشکسته و نابود می‌کند.
به نظر شما، چه دلایلی دیگری روی شکست یک کسب و کار، تاثیر می‌گذارند؟